Konstytucja 3 Maja

Ustawa rządowa z dnia 3 maja 1791 roku była odpowiedzią na pogarszającą się sytuację wewnętrzną i międzynarodową Rzeczypospolitej Obojga Narodów.

Na fali oświecenia król Stanisław August Poniatowski, Hugo Kołłątaj i Ignacy Potocki stworzyli projekt ustawy zasadniczej, którego zręby do dzisiaj funkcjonują w krajach demokratycznych. 

Wprowadzenie trójpodziału władzy na: prawodawczą, wykonawczą i sądowniczą, przyznanie praw innym stanom poza szlacheckim to kanony rozwiązań prawnych dzisiejszych demokracji. 

Choć była to druga w świecie po konstytucji Stanów Zjednoczonych ustawa zasadnicza, to nie kopiowała wzorów, a raczej była wzorem dla innych. 

Oprócz ogromnego znaczenia dla spraw krajowych spełniła istotną rolę w relacjach z nieprzyjaznymi sąsiadami. 

Jan Jakub Russeau mówił do Polaków: "Jeśli nie możecie sprawić, aby was nie pożarli, sprawcie, by nie mogli was strawić". To właśnie uczyniła konstytucja 3-majowa. 

I choć rok później przyszła Targowica i kolejne rozbiory, ten dokument do dzisiaj niesie uniwersalne przesłanie do nas Polaków. 

W 1791 roku ówczesna klasa polityczna zrezygnowała ze stanowego egoizmu decydując się na polityczny konsensus. Wykazała się wyobraźnią i elastycznością, której istotą było długofalowe myślenie i działanie dla dobra kraju, obliczone na lata, a nie jedną czy dwie kadencje sejmu. 

My dzisiaj jesteśmy depozytariuszami tych idei i na nas ciąży obowiązek ich spełniania. 

Michał Kołaciński 

Jan Matejko, Konstytucja 3 Maja. Źródło: Wikipedia.